Contracten met een dynamische elektriciteitsprijs: contracten voor dynamische verbruikers
Op de elektriciteitsmarkt zijn er onlangs nieuwe contracttypes voor gezinnen en kmo’s geïntroduceerd: contracten met een dynamische prijs. Ook al is de CREG voorstander van een progressieve integratie van dergelijke contracten in de markt binnen het kader van de energietransitie, toch waarschuwt ze de verbruikers voor dit soort contracten. Deze contracten vereisen een meer nauwkeurige opvolging van het elektriciteitsverbruik en een aanpassing van de afname.
Contracten met een dynamische prijs, een nieuw tariefaanbod voorgesteld op de elektriciteitsmarkt
Contracten met een dynamische prijs zijn nieuwe tariefformules waar de energieprijs elk uur schommelt in functie van de prijzen op de Belgische elektriciteitsbeurs. Momenteel worden deze producten enkel in Vlaanderen aangeboden. In functie van de vraag en het aanbod op de day ahead- of intraday markten schommelt de prijs die de verbruiker betaalt in de loop van de dag/nacht en het uur van afname. Enkel gezinnen/kmo’s met een digitale meter kunnen deze contracten afsluiten.
Dynamische prijscontracten worden aldus onderscheiden van vaste prijscontracten waarvan de prijs niet verandert tijdens de looptijd van het contract. Ze verschillen ook van contracten met een variabele prijs die evolueren in functie van een prijsformule op basis van groothandelsmarkten op korte of middellange termijn en het gemiddelde verbruik dat op jaarbasis wordt gemeten en verdeeld op basis van SLP-curves (standaard verbruiksprofielen). Contracten met een dynamische prijs houden immers rekening met het reële verbruik per uur, gemeten via de digitale meter, en met de prijs op de day ahead- of intraday markt op dit precieze uur. De prijzen van contracten met een dynamische prijs zijn dus veel volatieler.
Zonder wijziging van het verbruiksgedrag kunnen contracten met een dynamische prijs (veel) duurder uitvallen voor de consumenten
Als een consument zijn verbruiksgedrag niet wijzigt in functie van de prijzen op de markt zal hij waarschijnlijk nog te veel verbruiken tijdens de piekuren, als de prijzen het hoogst zijn. Uit simulaties van de CREG die werden uitgevoerd op basis van historische gegevens van 2016 tot 2020 blijkt dat voor contracten met een dynamische prijs, de kost van de energiecomponent, die momenteel ongeveer een vierde van de factuur vertegenwoordigt, met 15 % zou kunnen stijgen voor een gezin dat op een klassieke manier elektriciteit verbruikt.
Consumenten gebruiken immers over het algemeen ‘s morgens en ‘s avonds veel elektriciteit om te koken, tv te kijken, te strijken, de wasmachine en de droogkast te doen draaien ... Daardoor is de vraag vooral op weekdagen enkele uren hoger, met een stijging van de marktprijzen tot gevolg.
Op weekdagen worden er zo twee blokken van ongeveer 5 uur vastgesteld met een sterke elektriciteitsvraag (van 6 uur tot 11 uur en van 17 uur tot 22 uur) waardoor de prijzen op de beurs tijdens die uren hoger zijn.
Hoe een stijging van de factuur vermijden bij een contract met een dynamische prijs?
Wie over een contract met een dynamische prijs beschikt, dient regelmatig de prijzen per uur te raadplegen op de site van de leverancier en het verbruik van energieverslindende toestellen te plannen tijdens uren met lage prijzen. De prijzen schommelen op basis van een veelheid aan elementen (de vraag, de productie van hernieuwbare elektriciteit,…). In het algemeen is de financieel meest interessante periode om energie van het net af te nemen tussen middernacht en 6 uur 's morgens, of zelfs tussen 13 en 17 uur.
Contracten met dynamische prijzen kunnen (alleen) interessant zijn wanneer een gezin/kmo zonder zonnepanelen zeer energieverslindende toestellen heeft, zoals een warmtepomp, een boiler, een laadstation voor een elektrische auto, ... en wanneer de gezinnen/kmo's in staat zijn om deze te programmeren om te werken op momenten dat de prijzen laag zijn. Om niet geconfronteerd te worden met een aanzienlijke verhoging van de elektriciteitsfactuur, moet men zeer aandachtig zijn en is het noodzakelijk om het verbruiksgedrag aan te passen. Voor gezinnen die niet beschikken over deze toestellen zal het in de meeste gevallen financieel niet interessant zijn om voor een contract met een dynamische prijs te kiezen. Het elektriciteitsverbruik voor dagelijkse activiteiten (koken, verlichting, enz.) kan immers niet gemakkelijk worden uitgesteld.
Effect op prijsvergelijkingen
Contracten met een dynamische elektriciteitsprijs worden pas recent gecommercialiseerd door de energieleveranciers en vormen een niet te onderschatten uitdaging voor prijsvergelijkers. Het verschaffen van correcte en duidelijke informatie aan de consument staat daarbij centraal. Vooral het positioneren van contracten met een dynamische elektriciteitsprijs tegenover contracten met een prijs die een zekere voorspelbaarheid inhoudt, zoals contracten met een variabele energieprijs op basis van forward prijsnoteringen en contracten met een vaste energieprijs, vormt een hele uitdaging.
Het is immers zeer moeilijk zo niet onmogelijk om voor contracten met een dynamische elektriciteitsprijs de toekomstige evolutie van de prijzen te voorspellen. De CREG opteert er daarom, op dit moment, voor om voor dergelijke contracten te werken met een maandgemiddelde BelpexDAM-prijs. Een dergelijke werkwijze is in overeenstemming met de berekeningswijze van het CREG Charter voor goede informatieverschaffing bij prijsvergelijking van elektriciteit en gas.
Daarnaast toont de CREG, om de consument te wijzen op de volatiliteit in de BelpexDAM-prijzen, ook een vork van laagste en hoogste notering van de maand.
Lees hier de nota van de CREG over dit onderwerp voor meer informatie.