Deze pagina bevat een samenvatting van een aantal belangrijke ontwikkelingen en opvallende feiten uit het jaarverslag 2020 van de CREG. De volledige pdf-versie van het jaarverslag kunt u hier downloaden.

Belangrijkste nationale wettelijke ontwikkelingen

De belangrijkste wettelijke ontwikkelingen die in 2020 hebben plaatsgevonden op het gebied van elektriciteit en aardgas in België hebben betrekking op:

  • de sociale maximumprijzen
  • de opheffing van de bevriezing van de indexering van het sociaal fonds voor gas en elektriciteit
  • de gedropte klanten
  • de sanctiebevoegdheden van de CREG ten aanzien van buitenlandse operatoren
  • de versterkte bescherming van kmo's
  • het capaciteitsvergoedingsmechanisme
  • het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 3 december 2020

Elektriciteitsmarkt

Overzicht van een aantal kerncijfers van de elektriciteitsmarkt in 2020 bepaald op basis van voorlopige cijfers uit diverse bronnen:

  • De belasting van het Elia-net vertegenwoordigde 69,9 TWh in 2020 tegenover 74,2 TWh in 2019, een daling van 5,8 % tussen 2019 en 2020. Het piekvermogen van deze opgevraagde energie werd in 2020 geraamd op 12.427 MW, iets lager dan wat in 2019 werd vastgesteld (12.569 MW).
  • De elektriciteitsproductie op het Elia-net bedroeg 70 TWh ten opzichte van 75,8 TWh in 2019. De productie door de kerncentrales is met 23 % gedaald (31,9 TWh ten opzichte van 41,4 TWh). De aardgasgestookte eenheden produceerden 20,8 TWh, een beperkte stijging (0,5 TWh) ten opzichte van 2019. De productie door zonnepanelen steeg significant tot 4,3 TWh in 2020. Het overheersende marktaandeel van Electrabel nam toe in 2020 op 73 % (vergeleken met 72 % in 2019). De HHI-index is licht afgenomen tot 5.648 in 2020, wat nog altijd duidt op een zeer geconcentreerde markt voor de productie van elektriciteit.
  • Een beperkt netto volume van 0,4 TWh werd uitgevoerd terwijl een sterke invoer verwacht werd als gevolg van de lagere injectievolumes van kerncentrales.
  • De gemiddelde dagmarktprijs in België bedroeg 31,91 €/MWh, minder dan de € 32,21 €/MWh in Frankrijk en de € 32,24 €/MWh in Nederland. Ter vergelijking, in 2019 was de Belgische dagmarktprijs nog € 39,35 €/MWh. De gemiddelde Duitse dagmarktprijs in 2020 daalde ook ten opzichte van 2019, maar bleef met € 30,47 €/MWh de laagste in de CWE-regio. De daling van de prijs op de dagmarkt was wel het sterkst in Nederland (- 9 €/MWh).Gemiddelde jaarprijzen voor de periode 2007-2020 op de day-ahead markt voor de levering van elektriciteit in de landen van de CWE-regio (Bronnen: EPEX SPOT Belgium, EPEX SPOT, berekeningen CREG)Gemiddelde jaarprijzen voor de periode 2007-2020 op de day-ahead markt voor de levering van elektriciteit in de landen van de CWE-regio (Bronnen: EPEX SPOT Belgium, EPEX SPOT, berekeningen CREG)
  • Op de langetermijnmarkt voor elektriciteit daalde de year-ahead-prijs voor levering in 2021 met een vijfde tot € 40,7/MWh. In 2020 was de gemiddelde prijs op de kortetermijnmarkt dus weer een stuk lager dan de gemiddelde prijs van een year-ahead-contract.

  • De twee meest in het oog springende veranderingen op het vlak van interconnecties in 2020 zijn ongetwijfeld de inwerkingtreding van Verordening (EU) 2019/943 en de ingebruikname van de HVDC verbinding ALEGrO tussen België en Duitsland. Beide veranderingen hebben geleid tot het doorvoeren van aanpassingen in de CWE Flow Based marktkoppeling. Deze aanpassingen werden door de CREG op 3 september 2020 goedgekeurd.

  • Ook in 2020 blijft de prijsconvergentie redelijk behouden tussen de kortetermijnmarkt en de positieve en negatieve onevenwichtstarieven.

    Niet-gewogen gemiddeld onevenwichtstarief en prijs EPEX SPOT DAM van 2007 tot 2020 (Bronnen: gegevens Elia en BELPEX/EPEX SPOT)
    Niet-gewogen gemiddeld onevenwichtstarief en prijs EPEX SPOT DAM van 2007 tot 2020 (Bronnen: gegevens Elia en BELPEX/EPEX SPOT)

In 2020 is de CREG de nadruk blijven leggen op de bescherming en informering van de verbruikers:

  • Met de CREG Scan die in februari 2017 is gelanceerd, biedt de CREG de consument een uniek en handig hulpmiddel waarmee hij zijn (slapend of actief) contract in zes kliks kan vergelijken met het huidige marktaanbod. Een campagne via Facebook en Google AD in 2020 om te sensibiliseren voor de CREG Scan heeft goede resultaten opgeleverd.

  • Eind 2020 heeft de CREG verklarende video’s over de elektriciteits- en aardgascontracten gemaakt.

  • De CREG is de consument blijven informeren, in het bijzonder over de prijzen en de evolutie ervan, onder andere via de jaarlijkse studie over de evolutie van de componenten van de elektriciteits- en aardgasprijzen, de monitoring van de prijzen van de energiemarkt voor huishoudens en kleine professionele verbruikers, de studie over de belevering van grote industriële klanten in België, de analyse van de impact van de coronacrisis op de Belgische groothandelsmarkten voor elektriciteit en aardgas, de studie over de samenstelling van de productportefeuilles van de verschillende leveranciers op de Belgische elektriciteits- en aardgasmarkt voor de huishoudens en de publicatie van de kerncijfers van de energiemarkt.

  • De CREG is de infografieken en de maandelijkse boordtabel voor elektriciteit en aardgas blijven publiceren op haar website om de verbruikers alle informatie ter beschikking te stellen die nodig is om een gegronde keuze te maken.

  • De transmissietarieven voor elektriciteit die in 2020 geldig waren, zijn globaal 2,1 % gedaald in vergelijking met 2019.

Aardgasmarkt

De belangrijkste aspecten van de aardgasmarkt in 2020 zijn:

  • De Belgische aardgasconsumptie bedroeg in het coronajaar 2020 190,7 TWh, hetzij een afname van 1,1 % in vergelijking met 2019 (192,8 TWh) die vooral toe te schrijven is aan de verbruiksafname op de distributienetten (- 4,3 %). Het industrieel aardgasverbruik daalde lichtjes (- 0,9 %) terwijl het aardgasverbruik door aardgasgestookte elektriciteitscentrales toenam met 4,5 %.
    Verdeling per gebruikerssegment van de Belgische aardgasvraag van H-gas en L-gas in 2019 en 2020 (Bron: CREG)
    Verdeling per gebruikerssegment van de Belgische aardgasvraag van H-gas en L-gas in 2019 en 2020 (Bron: CREG)
  • Op 10 december 2020 keurde de CREG de integratie goed van het interconnectiepunt Zelzate 2 in VIP BENE (virtueel interconnectiepunt aan de Belgisch-Nederlandse grens) als gevolg van de overname door Gas Transport Services BV (GTS), de beheerder van het Nederlandse gastransportnet, van het aangrenzende Zebra-netwerk (effectief op 1 januari 2021).

  • Op 10 december 2020 keurde de CREG ook de afstemming van de definities en de diensten met betrekking tot de injectie van andere gassen (o.a. biomethaan) in het aardgasvervoersnet goed.

  • De gemiddelde gasprijs op de kortetermijnmarkt is in 2020 sterk gedaald tot 9,4 €/MWh (13,7 €/MWh in 2019) en die op de langetermijnmarkt tot 13,7 €/MWh (18,6 €/MWh in 2019). De gemiddelde aardgasprijzen op de kortetermijnmarkt in België tonen een verschil van 1 % tussen TTF en ZTP.

    Gemiddelde jaarlijkse aardgasprijs op de day-ahead- en year-aheadmarkt (Bronnen: CREG, bewerkte gegevens afkomstig van icis.com, ice.com, eex.com en powernext.com)
    Gemiddelde jaarlijkse aardgasprijs op de day-ahead- en year-aheadmarkt (Bronnen: CREG, bewerkte gegevens afkomstig van icis.com, ice.com, eex.com en powernext.com)
  • De CREG heeft een studie uitgevoerd over de prijzen op de Belgische aardgasmarkt waarin ze de marktaandelen, de prijsvorming, het prijsniveau, de prijssamenstelling en de facturatie in de verschillende segmenten (invoer, doorverkoop, levering aan residentiële afnemers, industriële afnemers en elektriciteitscentrales) van de Belgische aardgasmarkt heeft geanalyseerd.

  • De CREG is de nadruk blijven leggen op het verbeteren van de werking van de aardgasmarkt om de belangen van alle verbruikers te beschermen. Deze aspecten worden uiteengezet in het hoofdstuk elektriciteit.

  • De aardgasvervoerstarieven voor de regulatoire periode 2020-2023 zijn ongeveer 5 % gedaald in vergelijking met de geïndexeerde tarieven 2019.

De CREG

Dit hoofdstuk beschrijft de werking van de CREG en de nauwe banden die ze onderhoudt met andere nationale en Europese instanties.

Het bevat ook een lijst van alle akten die het directiecomité in 2020 heeft goedgekeurd.