Samenvatting

Deze nota geeft een overzicht van de opvallende evoluties op de Belgische groothandelsmarkten voor elektriciteit en aardgas in 2019.

Wat elektriciteit betreft, zijn de voornaamste evoluties de volgende :

Op het gebied van verbruik :

  • Het totale Belgische elektriciteitsverbruik zoals door de netbeheerder Elia gemeten, lag op 74,6 TWh in 2019. Daarmee was de elektriciteitsafname licht lager dan in 2018 (-2,6%). De neerwaartse tendens van de geregistreerde afname zet zich dus door. Op het Elia-netwerk stellen we een daling van de afname vast van 14% ten opzichte van 2010

Op het gebied van productie :

  • De kerncentrales produceerden 41,4 TWh (of 56 % van de Belgische productie), wat een sterke toename vertegenwoordigt (+14,1 TWh) tegenover 2018, als gevolg van een grotere beschikbaarheid in 2019. Als gevolg daarvan is de fysische invoer sterk afgenomen, wat resulteerde in een beperkte uitvoer van 1,5 TWh. De Belgische aardgasgestookte eenheden produceerden 20,4 TWh (of 28% van de Belgische productie), een beperkte stijging ten opzichte van 2018.
  • De elektriciteitsproductie met zonne- en windinstallaties is in 2019 fors toegenomen tot 11,5 TWh (in 2018 nog 9,7 TWh), een stijging met 20 procent. Windenergie is goed voor het merendeel van de waargenomen stijging. De elektricteitsproductie met zonne-en windinstallaties is goed voor 16% van de Belgische elektriciteitsproductie.
  • De koolstofintensiteit van de elektriciteitsproductie kent in Europa en België een dalende trend. Tussen 2009 en 2019 is de Belgische elektriciteitsproductie 30 % koolstofarmer geworden, in het bijzonder als gevolg van de sluiting van de laatste steenkoolcentrales in 2016 en de groei van de hernieuwbare elektriciteitsproductie. De hoge beschikbaarheid van de kerncentrales in 2019 in vergelijking met 2018 leidt tot een afname van de koolstofintensiteit van de elektriciteitsproductie in België.

Op het gebied van de prijzen :

  • De elektriciteitsprijs op de kortetermijnmarkt was gemiddeld 39,4 €/MWh in 2019, een daling met 15,9 €/MWh (ca. 29%) ten opzichte van 2018. Ook op de andere markten dalen de prijzen.
  • De gemiddelde prijsverschillen op de kortetermijnmarkt voor elektriciteit in België, Nederland, Frankrijk en Duitsland waren met € 3,4/MWh in 2019 veel lager dan in 2018. Het verschil tussen de gemiddelde prijzen in België ten opzichte van die in Duitsland bedraagt € 1,6/MWh.
  • Op de langetermijnmarkt voor elektriciteit bedroeg de year ahead prijs gemiddeld € 51,0/MWh in 2019. Het prijsverschil in de CWE-regio bedraagt € 3,1/MWh, wat lager is dan afgelopen jaar.
  • Ondanks lagere uitwisselingen in de CWE-regio, steeg de prijsconvergentie. In 2019 noteerden we 3690 uur prijsconvergentie, een stijging van 28% ten opzichte van de 2881 uur prijsconvergentie in 2018. Het gemiddelde prijsverschil tussen België en de andere CWE biedzones halveerde van 12€/MWh in 2018 naar 6€/MWh in 2019.

Op het gebied van grensoverschrijdende uitwisselingen :

  • De meest in het oog springende verandering op vlak van interconnectie is wellicht de indienstname van NEMO Link op 31 januari 2019. Via deze HVDC-kabel die België met het Verenigd Koninkrijk verbindt, wordt de Belgische biedzone opgenomen in de Channel marktkoppeling. Op basis van voorlopige cijfers bedroeg de beschikbare capaciteit in gemiddeld 874 MW voor export en 846 MW voor import, waarvan 86% commercieel werd benut, voornamelijk voor export.
  • De Belgische biedzone heeft in 2019 netto geëxporteerd. Het importeerde netto 3,8 TWh vanuit de CWE regio en exporteerde netto 5,4 TWh naar de Channel capaciteitsberekeningsregio.

Wat gas betreft, zijn de voornaamste evoluties de volgende :

  • De gasconsumptie in 2019 in België bedroeg 192,8 TWh, een stijging met 3% ten opzichte van 2018. Deze stijging is voornamelijk te verklaren door het toegenomen verbruik van de industrieën.

  • De activiteit van de LNG-terminal in Zeebrugge bereikt in 2019 een recordniveau (72,7 TWh) met een stijging van 271% ten opzichte van 2018.
  • De Belgische markt heeft een zeer flexibel bevoorradingspatroon van aardgas. Dit heeft alles te maken met de intense grensoverschrijdende aardgashandel in België en de keuze uit diverse routes en bronnen naargelang de marktomstandigheden. Dit wordt nogmaals geïllustreerd in 2019 met een sterke stijging van de aanvoer van aardgas uit het Verenigd Koninkrijk en per LNG-tanker terwijl de aardgasaanvoer vanuit Nederland fors terugvalt.
  • De vullingsgraad voor het seizoen 2019-2020 is uitzonderlijk, zowel voor België als voor de EU28 (97% in de 2 gevallen). Dit valt te verklaren door zeer lage gasprijzen tijdens de zomer van 2019 en een grote spread zomer-winter die gunstig is voor de vulling van de opslaginstallaties voor aardgas.
  • De gemiddelde gasprijs op de kortetermijnmarkt is in 2019 gedaald van 23€/MWh tot ongeveer € 13,7/MWh, en die op de langetermijnmarkt is eveneens gedaald van 20,8€/MWh tot ongeveer € 18,6/MWh.
Download het document (pdf, 999.19 kB)

Datum van goedkeuring

Referentie

Nota (Z)2045